The Glamorgan-Gwent Archaeological Trust Ltd.

Disgrifio Nodweddion Tirwedd Hanesyddol

Ardaloedd Tirwedd Hanesyddol


King Street, Blaenavon: view to the north from Queen Street

HLCA001 Craidd Trefol Blaenafon

Anheddiad trefol yn dyddio o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg a gysylltir â datblygiad gwaith haearn Blaenafon a diwydiannau cloddio cysylltiedig. Nodweddir yr amgylchedd adeiledig yn bennaf gan dai teras diwydiannol a phatrwm strydoedd cynlluniedig ag adeiladau dinesig cysylltiedig, capeli a chraidd masnachol; cysylltiadau hanesyddol pwysig.Nôl i'r map


'Middle-class' housing along the A4043

HLCA 002 Estyniad Trefol Blaenafon

Anheddiad trefol yn dyddio o ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg a'r ugeinfed ganrif, wedi'i gynllunio er bod rhywfaint o ddatblygiad organig cynnar. Tai dosbarth canol mawr, tai teras a chyngor modern. Tirwedd amaethyddol weddilliol.Nôl i'r map


Fieldscape of Glantorfaen with Company's Farm (centre)and industrial terraced row (middle left)

HLCA 003 Glantorfaen

Ardal a nodweddir gan anheddiad clwstwr bach o resi diwydiannol ar wahân. Nodweddion trafnidiaeth a chyfathrebu, gan gynnwys rheilffordd ddiwydiannol a chyhoeddus, rhwydwaith tramffyrdd, ffyrdd, llwybrau troed a lonydd. Tirwedd amaethyddol weddilliol.Nôl i'r map


Ruined farmstead (middle centre): view to the southwest

HLCA004 Tirwedd Amgaeëdig Coety

Ardal a nodweddir gan dirwedd amaethyddol amgaeëdig ac aneddiadau cynddiwydiannol sy'n dyddio o bosibl o'r cyfnod canoloesol. Patrwm caeau datblygedig/afreolaidd creiriol gan mwyaf. Ffiniau caeau traddodiadol. Strwythurau domestig ac adeiladau amaethyddol. Nodweddion rheoli dwr.Nôl i'r map


Big Pit with associated buildings: view to the south.

HLCA 005 Forgeside a Phwll Mawr

Tirwedd ddiwydiannol greiriol a nodweddir gan weithgarwch prosesu diwydiannol yn dyddio o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg, a gweithgarwch cloddio a thomenni gwastraff cysylltiedig; lefelydd gwaith glo Pwll Mawr a hen safle gwaith haearn diweddarach Blaenafon. Yn cynnwys o bosibl olion claddedig nodweddion yn gysylltiedig â gwaith haearn Blaenafon. Cysylltiadau trafnidiaeth pwysig: rheilffordd a thramffordd. Nodweddion rheoli dwr. Digwyddiadau a phobl hanesyddol yn gysylltiedig â'r ardal.Nôl i'r map


Blaenavon Ironworks: view to west.

HLCA 006 Gwaith Haearn Blaenafon ac Upper Brick Yard

Ardal prosesu a chloddio diwydiannol o bwys rhyngwladol (gan gynnwys tomenni gwastraff). Cysylltiadau trafnidiaeth ddiwydiannol o bwysigrwydd cenedlaethol (rhwydwaith tramffyrdd). Tai diwydiannol nodweddiadol. Cysylltiadau hanesyddol.Nôl i'r map


Garn Lakes nature reserve: view to the east.

HLCA 007 Llynnoedd Garn (Cynllun Adfer Kay a Kears)

Tirwedd gloddiol ddiwydiannol gynt, a nodweddir yn bennaf erbyn hyn gan dir a adferwyd a gwarchodfa natur wlyptir; nodweddion rheoli dwr. Fe'i nodweddir hefyd gan olion aneddiadau diwydiannol ac amaethyddol cynddiwydiannol claddedig.Nôl i'r map


Locomotives at the Pontypool and Blaenavon Railway.

HLCA 008 GCoridor Trafnidiaeth Garn-yr-Erw

Coridor trafnidiaeth â rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus, rhwydwaith tramffyrdd, llwybrau a lonydd. Gwasgariad o resi a bythynnod diwydiannol, ac eglwys ac ysgol, yng Ngarn-yr-Erw. Tirwedd amaethyddol ôl-ddiwydiannol gweddilliol a gweithgarwch cloddio ar raddfa fach.Nôl i'r map


Aerial photograph over Hill's Pits, courtesy of RCAHMW.

HLCA 009 Ardal Gloddio Cefn Garnyrerw a Phen-ffordd-goch

Tirwedd ddiwydiannol greiriol a ddisgrifir fel tir comin ucheldirol agored a'r brif ardal gloddio gynnar ym Mlaenafon ar gyfer glo, mwyn haearn, clai tân a chalchfaen. Rhwydweithiau a nodweddion trafnidiaeth pwysig a systemau rheoli dwr dwys. Nodweddion tresmasu yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol.Nôl i'r map


Canada Tips created through WWII opencasting:view to the southwest

HLCA 010 Tomenni Canada a Blaen Pig

Tirwedd gloddiol a nodweddir yn bennaf gan weithfeydd mwyngloddio brig a thomenni gwastraff yn dyddio o'r Ail Ryfel Byd. Nodweddion cloddio diwydiannol yn dyddio o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg sy'n gysylltiedig â gweithgarwch chwarelu a chloddio. Cysylltiadau hanesyddol.Nôl i'r map


Quarries near Pwll Du: view to the north

HLCA 011 Y Blorens a Bryn Gilwern

Tirwedd ucheldirol gloddiol ddiwydiannol greiriol sy'n gysylltiedig yn bennaf â gweithgarwch cloddio am galchfaen. Mae nodweddion pwysig eraill yn cynnwys rhwydweithiau trafnidiaeth a gweithgarwch prosesu metel. Nodweddir yr ardal hefyd gan aneddiadau diwydiannol creiriol, a arferai gynnwys rhesi unigol o fewn grwpiau ar wahân, a chan weithgarwch tresmasu yn dyddio o'r cyfnod Ôl-ganoloesol a nodweddion angladdol/defodol Cynhanesyddol.Nôl i'r map


Aerial photograph of nucleated, planned settlement at Forgeside, courtesy of RCAHMW

HLCA 012 Anheddiad Forgeside

Ardal breswyl ddiwydiannol a ddisgrifir fel anheddiad cwmni bach, cryno â chynllun grid rheolaidd sy'n gysylltiedig â datblygiad gwaith haearn diweddarach Blaenafon yn Forgeside yn ogystal â Phwll Mawr a phyllau glo eraill. Tai teras diwydiannol a datblygiad ar ffurf ystâd tai cyngor yn dyddio o'r ugeinfed ganrif.Nôl i'r map


Enclosed agricultural landscape of small, irregular fields, Cwm Llanwenarth: view to the north

HLCA 013 Cwm Llanwenarth a Chwm Craf

Tirwedd amaethyddol amgaeëdig yn cynnwys patrwm caeau datblygedig, afreolaidd a ffiniau caeau traddodiadol ac adeiladau brodorol nodweddiadol: ffermdy a bythynnod wedi'u hadeiladu o gerrig. Lleiniau gwasgaredig o goetir hynafol a rhai coedwigoedd a blannwyd. Mae'r brif nodwedd ddiwydiannol yn ymwneud â rhwydweithiau trafnidiaeth. Cysylltiadau hanesyddol.Nôl i'r map


Govilon Canal: view to the west.

HLCA 014 Gofilon

Anheddiad glan camlas bach a nodweddir gan dai domestig, yn amrywio o ran dyddiad o'r ail ganrif ar bymtheg i'r ugeinfed ganrif, adeiladau brodorol, tai diwydiannol a chymdeithasol. Trafnidiaeth/cyfathrebu diwydiannol: yn gysylltiedig â'r gamlas a'r lanfa. Mae nodweddion eraill yn cynnwys nodweddion prosesu diwydiannol ac amaethyddol hy melino.Nôl i'r map


Terraced housing, The Cutting, Llanfoist: view to the north.

HLCA 015 Llan-ffwyst

Anheddiad gwledig bach: anheddiad strimynnog yn dyddio o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg ac ystadau cynlluniedig yn dyddio o'r ugeinfed ganrif. Amrywiaeth o dai domestig, adeiladau brodorol, tai diwydiannol a chymdeithasol. Rhwydweithiau trafnidiaeth yn cynnwys ffordd a chysylltiadau â Glanfa Llan-ffwyst a'r gamlas (HLCA013). Mân nodweddion prosesu diwydiannol.Nôl i'r map


View southeast towards Coed-y-Prior showing fieldscape and woodland

HLCA 016 Cwm-mawr a Choed-y-Prior

Ardal a ddisgrifir fel tirwedd amaethyddol amgaeëdig sy'n cynnwys ffermdai a bythynnod nodweddiadol a adeiladwyd o gerrig. Mae nodweddion cysylltiadau yn cynnwys Camlas Sir Fynwy ac Aberhonddu. Coetir hynafol a choetir arall.Nôl i'r map


View to the southeast across Mynydd y Garn-fawr.

HLCA 017 Mynydd y Garn-fawr

Tirwedd ucheldirol agored a nodweddir gan nodweddion angladdol/defodol cynhanesyddol a gweithgarwch pori da byw. Nodweddion diwydiannol dibwys iawn sy'n cynnwys yn bennaf cerrig terfyn.Nôl i'r map


Aerial photograph over Cwmavon showing main road A4043 (middle), courtesy of RCAHMW.

HLCA 018 Coridor Trafnidiaeth Ddiwydiannol Cwmafon

Coridor trafnidiaeth pwysig, a ddisgrifir hefyd fel enghraifft brin sydd wedi goroesi o dirwedd amaethyddol ganoloesol ac ôl-ganoloesol yn cynnwys coetir, ffermydd ôl-ganoloesol gwasgaredig, a gweithgarwch prosesu diwydiannol yng ngefail Cwmafon â thai diwydiannol cysylltiedig.Nôl i'r map


Mynydd Varteg opencast tips: view to the northwest.

HLCA 019 Ardal Mwyngloddio Brig Mynydd y Farteg

Tirwedd gloddiol a nodweddir yn bennaf gan weithfeydd mwyngloddio brig a thomenni gwastraff modern. Arferai nodweddion gwaith cloddio diwydiannol blaenorol yn gysylltiedig â gweithgarwch chwarelu a chloddio fod yn nodweddiadol o'r ardal.Nôl i'r map


Coity Mountain (middle and background): view to the west.

HLCA 020 Mynydd Coety

Tirwedd ucheldirol agored yn bennaf a nodweddir gan weithgarwch rheoli stoc amaethyddol, arwyddion terfyn a nodweddion angladdol a defodol cynhanesyddol. Mae gweithgarwch cloddio diwydiannol yn nodwedd bwysig arall o gofio'r nifer fawr o chwareli a gweithfeydd glo a arferai fod yn yr ardal. Digwyddiadau hanesyddol.Nôl i'r map


Light industrial buildings: view to the northeast.

HLCA 021 Ystadau Diwydiannol Gorllewin Blaenafon

Ardal a nodweddir gan ystadau diwydiannol modern. Gweithfeydd glo ac adeiladau cysylltiedig, rhesi teras diwydiannol a chysylltiadau tramffyrdd oedd nodweddion amlycaf yr ardal yn y gorffennol. Olion archeolegol claddedig.Nôl i'r map